نوروز خواني (معمولا" ده تا پانزده روز قبل از آغاز سال نو)

نوروز خواني، از ملودي هاي کهن منطقه لفور  بحساب مي آيد و از نظر مضمون بخشي از موسيقي آئيني مازندران است.زمان مناسب خواندن اين آواز از نيمه دوم اسفندماه تا نوروز است.نوروز خوان فرديست داراي طبع روان و بداهه سرا که با همراه يکي دو نفر ديگر به خانه ها مي روند و با اطلاعاتي که از ديگران درباره افراد خانواده و کار و حالتشان بدست مي آورند نوروز خواني مي کنند.نوروز خوان اصلي بعد از حمد و ستايش خدا و رسول اکرم و ائمه اطهار به وصف خانه و اعضاي خانواده مي پردازد و در ضمن آن ،تقاضاي انعام و عيدي مي کند،برگردان اشعار او را آن يک يا دو نفر ديگر که همراه وي هستند با هم مي خوانند.نوروزخوان ها خواندن اشعار را با نام خدا و ائمه اطهار و امامان شروع مي کردند.اين اشعار به زبان فارسي يا محلي خوانده مي شود.البته چند بيت از اين اشعار را به صورت دو يا سه نفر مي خوانند.

همي خوانم به نام اون خداره

کريم لم يزل بي مدعاره

دتا گوشواره خيرالنسا ره

همان دين محمد برقراره علي در خدمت پروردگاره

محمد يا محمد يا محمد برس فرياد امت يا محمد

ملودي نوروزخواني را معمولا در دستگاه سه گاه مي خوانند و گاهي در حصار چهارگاه هم قابل اجرا مي باشد.اين ملودي در ريتم ۴/۲ و ۸/۶ خوانده شده،وسعت ملودي تقريبا يک فاصله پنجم است.

نوروز خواني معمولا" ده تا پانزده روز قبل از فرا رسيدن ایام عيد نوروز شروع مي شود. در مراسم نوروز‌خواني  نوروز خوانان معمولا" به داخل روستاها مي آيند و با خواندن اشعار در مدح امامان  و یا ترانه هاي محلي، طليعه سال نو را به آنان مژده داده و تبریک می گویند.   

نوروز خوانی نوسط یک 'گروه چند نفره اجرا می شود. يك نفر آنها اشعار را مي خواند، يك نفر ساز مي زند و با خواننده اشعار عباراتی را همخوانی می کند و یا جواب میدهد و بالاخره نفر ديگر كه به آن كوله كش(باركش) مي گويند، هدایا را حمل میکند و همه باهم به در خانه هاي اهالی روستا مي روند و مي خوانند:

بخوانم من امام اولین را / شه کشور امیرالمومنین را / و الی آخر....و یا اشعاری با این مضامین: بادبهارون بیمو / نوروز سلطون بیمو/ مژده دهيد به دوستان / گل به گلستون بیمو
يا اينكه همين مضامين را با عبارات:                   
بهار آمد،بهار آمد،خوش آمد./ علي باذوالفقار آمد، خوش آمد./ نوروزتان نوروز ديگر / شما را سال نو باشد مبارك.  صاحب خانه نيز با دادن پول، شيريني، گردو، تخم مرغ، برنج و یا نخود، و كشمش به گرمی از آنان پذيرايي مي كند.

صد سلام و سی علیک / مشتی خاله سلام علیک 

 

محله به محله مجمی  شمسه پیغوم یارمی

مشت تتی بیه مازرون بموبموئه نوروزخون

 

نوید شروع بهار با رویش شکوفه ها و گلهای قشنگ ونوشه (بنفشه) و بچابچا

 

اول بسم الله ها دوم رحیمه
همان نام خداوند کریمه
همی ‌گویم  من حمد‌ خدا ره
همان نام محمد مصطفی ره

همان پیغمبری اسمش محمد
شفاعت می‌کنه روز قیامت

همان  دین محمد برقراره
علی در خدمت پروردگاره
محمد مصطفی قربان نامت
علی شیر خدا قنبر غلامت

بهار‌ آمد، بهار آمد، خوش آمد
علی با ذوالفقار‌آمد، خوش آمد

مطالب مرتبط

نوید بهار

 نوروزتان مبارک« سبب نام نهادن نوروز ازآن بوده است که آفتاب در هر365شبانه روز و ربعی به اول دقیقه حمل بازآید و چون جمشید از آن آگاهی یافت آن را نوروز نام نهاد، پس از آن پادشاهان و دیگر مردمان به او اقتدا کردند و آن روز را جشن گرفتند و به جهانیان خبر دادند تا همگان آن را بدانند و آن تاریخ را نگاه دارند و بر پادشاهان واجب است که آیین و رسم ملوک را یه جای آورند، از بهر مبارکی و خرمی کردن در اول سال و هر کس در نوروز جشن کند تانوروز دیگر عمر در شادی گذراند.»(نوروزنامه خیام نیشابوری ،شاعر قرن ششم هجری. )»

   مطلب وارده 

یکی از آداب و عادات پسندیده در گذشته مراسم نوروز خوانی بوده که نوروزخوانان در چندروز مونده به عید به درب منازل می آمدند و اشعاری در وصف 14معصوم ومی خواندند و نوید بهاررا می دادند بهاری که نشان از تحول طبیعت و فصل نو داشت و نوید فصل و کار وتلاش نو می داد متاسفانه این سنت حسنه که به تاریخ پیوست و چند سالی است از نوروزخوانان خبری نیست و فقط بصورت نمادین در برنامه های تلویزیونی مشاهده می شود انتظار می رود این سنت حسنه و پایدار احیا شود خلاصه ای از نوروزخوانی که در گذشته معمول بود و الان خبری نیست را در ذیل می آورم
زبسم الله بخوانم من خدارا
کریم لم یزل بی منتهی را
همی خوانم من این صاحب سرا ره
بهار آمد بهار آمد خوش آمد
علی با ذوالفقار آمد خوش آمد
بخوانم من امام اولین ره
شه کشور امیرالمومنین ره
امام دومین خوانم حسن را
زبان بگشوده گویم این سخن را
بهار آمد بهار آمد خوش آمد
علی با ذوالفقار آمد خوش آمد
همون دین محمد بر قراره
علی در خدمت پروردگاره
امام سومین شاه شهیدان
حسین جان کشته از تیغ یزیدان
امام چهارمین زین العباده
گل باغ حسین هم نامراده
امام پنج بخوانم من زباقر
گل گلدسه آل پیمبر
امام شش بخوانم من زجعفر
شفاعت می کند درروز محشر
بهار آمد بهار آمد خوش آمد
علی با ذوالفقار آمد خوش آمد
امام هفتمین موسی ی کاظم
به لطف کردگار خویش بنازم
امام هشتیمن سلطان رضاررا
رضا بخشنده روز جزارا
امام نه بخوانم من تقی را
تقی آن شهسوار عالمی را
بهار آمد بهار آمد خوش آمد
علی با ذوالفقار آمد خوش آمد
امام نه بخوانم من تقی را
تقی و هم نقی و عسکری را
ختم کردم دوازده تن امام را
محمد مهدی صاحب زمان را
دوازده تن امام را بنده ام من
غلامی می کنم تازنده ام
بهار آمد بهار آمد خوش آمد
علی با ذوالفقار امد خوش آمد
همون دین محمد برقراره
علی در خدمت پرودگار
صاحب خونه مهربون
تشریف بیابیرون
باد بهارون بیمو
نورز سلطون بیمو
گل به گلستون بما
صلعلی محمد
صلوات بر محمد
عید برشما موارک

18اسفند 94 کجوری بابلسر